تکوین پدوژئومورفیک یک مخروطه افکنه در مرکز ایران

با وجود شرایط زمین شناختی و اقلیمی مناسب جهت تشکیل و تکوین مخروطه افکنه ها و اهمیت این لندفرم در تأمین منابع آب و خاک در مناطق خشک، دربارة این لندفرم مطالعات محدودی در ایران انجام شده است. هدف از این پژوهش شناسایی، نقشه برداری، و بررسی نحوة تکوین سطوح ژئومورفیک بر یک مخروطه افکنه در شرق اصفهان و مطالعة تشکیل و تکامل خاک ها در سطوح آن است. نتایج نشان می دهد حوضة آبخیز مخروطه افکنة مورد مطالعه، از نظر تکتونیکی، فعال بوده و دو واقعة رسوب گذاری اصلی برای مخروطه افکنه های شرق اصفهان وجود داشته است. سطوح ژئومورفیک مخروطه افکنة مورد مطالعه، بر اساس موقعیت توپوگرافی، درجة بریدگی، و تکامل پدوژنیکی خاک ها، شناسایی شد. کاربرد شاخص بریدگی پیشنهاد می کند این شاخص برای مقایسة سطوح ژئومورفیکِ غیرفعال مناسب تر است. خاک های موجود بر سطوح ژئومورفیک آهکی با مراحل مختلف مورفولوژی کربنات های پدوژنیک اند. نتایج شاخص بریدگی با مورفولوژی کربنات های پدوژنیک در خاک های سطوح ژئومورفیک همخوانی دارد. سیستم های رده بندی پیشنهادشده برای خاک های قدیمی به خوبی قادر به رده بندی خاک های سطوح ژئومورفیکِ مورد مطالعه بودند و کاربرد این مدل هایِ جدید طبقه بندیِ خاک برای مناطق دیگر هم توصیه می شود.